Συχνές Ερωτήσεις

Τι είναι Νευροανάδραση (Ηλεκτροεγκεφαλογραφική βιοανάδραση);

Η νευροανάδραση είναι μια στρατηγική μάθησης που δίνει την δυνατότητα στα άτομα που την χρησιμοποιούν να αποκτήσουν πληροφορίες για τα χαρακτηριστικά των εγκεφαλικών κυμάτων τους και να μάθουν να τα τροποποιούν βάσει αυτής της πληροφορίας. Μπορούμε να σκεφτούμε απλά ότι δεν είναι τίποτε άλλο παρά αεροβική άσκηση του εγκεφάλου. Η νευροανάδραση είναι μία μη παρεμβατική και χωρίς πόνο διαδικασία.

Η Νευροανάδραση  είναι η άμεση εκπαίδευση της λειτουργίας του εγκεφάλου, κατά την οποία ο εγκέφαλος μαθαίνει να λειτουργεί πιο αποτελεσματικά. Παρακολουθούμε τον εγκέφαλο σε δράση σε πραγματικό χρόνο. Δείχνουμε αυτές τις πληροφορίες πίσω στο άτομο. Και ανταμείβουμε τον εγκέφαλο για την αλλαγή της δικής του δραστηριότητας σε πιο κατάλληλα πρότυπα. Πρόκειται για μια σταδιακή διαδικασία μάθησης, που στηρίζεται στην αρχή της συντελεστικής μάθησης. Εφαρμόζεται σε κάθε πτυχή της λειτουργίας του εγκεφάλου που μπορούμε να μετρήσουμε. Η Νευροανάδραση ονομάζεται επίσης EEG Biofeedback, επειδή βασίζεται στην ηλεκτρική δραστηριότητα του εγκεφάλου, το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα ή το EEG. Η Νευροανάδραση είναι η εκπαίδευση στην αυτορρύθμιση. Είναι απλώς βιοανάδραση που εφαρμόζεται στον εγκέφαλο άμεσα. Η αυτορρύθμιση είναι απαραίτητο μέρος της καλής λειτουργίας του εγκεφάλου. Η αυτορρυθμιστική εκπαίδευση επιτρέπει στο σύστημα (το κεντρικό νευρικό σύστημα) να λειτουργεί καλύτερα.

Η νευροανάδραση αντιμετωπίζει προβλήματα εγκεφαλικής δυσλειτουργίας. Αυτά περιλαμβάνουν το φάσμα άγχους-κατάθλιψης, ελλείμματα προσοχής, διαταραχές συμπεριφοράς, διάφορες διαταραχές ύπνου, πονοκεφάλους και ημικρανίες, PMS και συναισθηματικές διαταραχές. Είναι επίσης χρήσιμο για οργανικές συνθήκες στον εγκέφαλο, όπως οι επιληπτικές κρίσεις, το φάσμα του αυτισμού και η εγκεφαλική παράλυση.

Σε τι χρησιμοποιείται;

Η νευροανάδραση χρησιμοποιείται σε πολλές καταστάσεις και δυσχέρειες όπου η λειτουργικότητα του εγκεφάλου δεν είναι η βέλτιστη. Μερικά παραδείγματα είναι το ADD/ ADHD (διάσπαση προσοχής με ή χωρίς υπερκινητικότητα), προβλήματα συμπεριφοράς, ειδικά μαθησιακά προβλήματα, ως επίσης προβλήματα ύπνου, τρίξιμο δοντιών, χρόνιος πόνος όπως συχνοί πονοκέφαλοι, ημικρανίες, συναίσθημα κόπωσης κλπ. Βοηθά πολύ στο έλεγχο των συναισθηματικών διαταραχών όπως άγχος και κατάθλιψη, ως επίσης και περισσότερο σοβαρές καταστάσεις όπως επιληπτικές κρίσεις, εγκεφαλική παράλυση και μικρές τραυματικές εγκεφαλικές κακώσεις.

Ποιος είναι ο τρόπος που γίνεται;

Ξεκινά με μια πρώτη συνάντηση που σκοπό έχει την περιγραφή των συμπτωμάτων, την λήψη ιατρικού και οικογενειακού ιστορικού. Στις επόμενες συναντήσεις γίνεται η πρώτη ΗΕΓ εκτίμηση και εάν χρειαστεί μπορεί να γίνει και ένα QEEG και κάποια ψυχομετρικά tests, όπου αυτό θεωρηθεί απαραίτητο.

Τι αποτελέσματα μπορούν να παρατηρηθούν;

Στην περίπτωση της διάσπασης προσοχής με ή χωρίς υπερκινητικότητα, υπάρχει πολύ μεγάλη ανταπόκριση στην εκπαίδευση. Αυτό οδηγεί σε μια πετυχημένη σχολική απόδοση και σε ένα ήρεμο οικογενειακό περιβάλλον. Θα πρέπει να σημειωθεί επιπλέον ότι σε αρκετές ελεγχόμενες μελέτες σε αντιπροσωπευτικές ομάδες πληθυσμού παιδιών με ADHD παρατηρήθηκε αύξηση του score σε test του δείκτη νοημοσύνης κατά 10 μονάδες IQ.

Στην περίπτωση της κατάθλιψης, μπορούμε να έχουμε μια βαθμιαία ανάκαμψη της συναισθηματικής ανταπόκρισης και την μείωση του βιώματος της κούρασης. Στις περιπτώσεις των κρίσεων πανικού ή άγχους υπάρχει επίσης μια βαθμιαία βελτίωση στην ομαλοποίηση, μέσω μιας μείωσης στην συχνότητα και της έντασης των κρίσεων άγχους και πανικού. Στην περίπτωση της επιληψίας παρατηρούμε μια μείωση στην ένταση και την συχνότητα των κρίσεων. Η δοσολογία των φαρμάκων μπορεί, με την καθοδήγηση του νευρολόγου, να μειωθεί.

Γιατί αυτή η διαδικασία εκπαίδευσης είναι επιτυχής;

Ο εγκέφαλος είναι ένα όργανο εξαιρετικά προσαρμόσιμο, εύπλαστο και ικανό για εκμάθηση. Μπορεί επίσης να εκπαιδευτεί για να βελτιώσει την απόδοσή του, αρκεί να του δοθούν οι ενδείξεις για το τι πρέπει να αλλάξει και να παρασχεθούν τα κατάλληλα ερεθίσματα. Με το να δίνουμε στον εγκέφαλο πληροφορίες για το πως λειτουργεί και ζητώντας του να κάνει αλλαγές, όντως μπορεί να το κάνει. Όταν ένας ώριμος εγκέφαλος κάνει καλή δουλειά ρυθμίζοντας τον εαυτό του και το άτομο είναι σε εγρήγορση και συγκεντρωμένο τότε τα εγκεφαλικά κύματα έχουν συγκεκριμένο πρότυπο στο Ηλεκτροεγκεφαλογράφημα. Προκαλούμε το άτομο να κρατήσει αυτή την υψηλή επίδοση με χαλάρωση και συγκέντρωση. Σταδιακά ο εγκέφαλος μαθαίνει να λειτουργεί στα νέα επίπεδα και λόγω της πλαστικότητας του κρατά αυτή τη νέα ικανότητα.

Πως μοιάζει η Νευροανάδραση;

Ο υπολογιστής του θεραπευτή βρίσκεται συνήθως πίσω από τον εκπαιδευόμενο, δίνει την δυνατότητα στον εκπαιδευτή να παρακολουθεί το ΗΕΓ σε οποιαδήποτε στιγμή της συνεδρίας χωρίς να ενοχλεί την εκπαίδευση της νευροανάδρασης.

Ένα μοναδικό ηλεκτρόδιο βρίσκεται τοποθετημένο στο δέρμα του κρανίου, με την χρήση gel ή πάστας επαφής, ενώ άλλα δύο (2) ηλεκτρόδια βρίσκονται στους λοβούς των αυτιών.

Ο υπολογιστής του παιχνιδιού βρίσκεται ακριβώς μπροστά από τον εκπαιδευόμενο ο οποίος αντιδρά με το παιχνίδι χρησιμοποιώντας μόνο το ΗΕΓ (χωρίς χειριστήρια) για τα επόμενα 30’ της ώρας.

Πόσο διαρκεί συνήθως η εκπαίδευση;

Η εκπαίδευση του ΗΕΓ είναι μια μαθησιακή διαδικασία, συνεπώς τα αποτελέσματα φαίνονται σταδιακά. Για τις περισσότερες περιπτώσεις αρχική πρόοδος φαίνεται μέσα στις 20 πρώτες συνεδρίες. Οι αρχικοί στόχοι επιτυγχάνονται μέχρι τις 25 συνεδρίες, οπότε τα αρχικά τεστ επαναλαμβάνονται. Για την πλήρη εκπαίδευση μπορεί να απαιτηθούν τα διπλάσια και ίσως λίγο περισσότερα ραντεβού.

Πόσο συχνές μπορεί να είναι οι συνεδρίες;

Στην αρχή οι συνεδρίες πρέπει να είναι σταθερές και συχνές, 2-3 συνεδρίες την εβδομάδα. Αφού η μάθηση αρχίσει να σταθεροποιείται, ο ρυθμός μπορεί να μειωθεί.

Πώς ανακαλύφθηκε;

Η Νευροανάδραση αποτελεί ένα υπέροχο παράδειγμα τυχαίας επιστημονικής ανακάλυψης. Στα τέλη του ’60, ο Dr. Barry Sterman (UCLA, School of Medicine), είχε αφιερώσει μέρος των ερευνών του στην εκπαίδευση γατιών – πιο συγκεκριμένα πειραματιζόταν με την αύξηση των αισθητηριοκινητικών ρυθμών στον εγκέφαλό τους (SMR). Αυτοί οι ρυθμοί κυμαίνονται από 12 – 15 Hz και παρ’ ότι αποτελούν τμήμα των κυμάτων Βήτα (12 – 30 Hz), γίνεται διαχωρισμός μεταξύ των λόγω ορισμένων μοναδικών ιδιοτήτων που εμφανίζονται στις συγκεκριμένες συχνότητες (12 – 15 Hz). Ο Dr. Sterman ονόμασε αυτά τα κύματα “αισθητηριοκινητικός ρυθμός” (Sensory Motor Rhythm), επειδή ανιχνεύονται πολύ εύκολα στην αισθητηριοκινητική περιοχή του εγκεφαλικού φλοιού και επειδή τα συγκεκριμένα κύματα φαίνεται ότι αντανακλούν την αισθητική και την κινητική δραστηριότητα. Εκείνη την περίοδο, η NASA, ανέθεσε στον Dr. Sterman τη διερεύνηση ενός προβλήματος που είχαν με μία ουσία (hydrazine), την οποία χρησιμοποιούσαν ως καύσιμη ύλη στους πυραύλους των επανδρωμένων διαστημικών αποστολών. Πιο συγκεκριμένα, υπήρχαν ενδείξεις ότι αυτό το καύσιμο ήταν υπεύθυνο για την πρόκληση επιληπτικών κρίσεων.

Ο Dr. Sterman άρχισε να μελετάει την επίδραση της ουσίας πάνω σε πειραματόζωα (γάτες). Με απορία παρατήρησε ότι μία ομάδα γατιών παρουσίαζε αντίσταση στις επιληπτικές κρίσεις. Ύστερα από έρευνα διαπίστωσε ότι αυτές οι γάτες είχαν εκπαιδευθεί, στα προηγούμενα πειράματα του, στην αύξηση των SMR κυμάτων. Περαιτέρω έρευνα αποκάλυψε ότι αυτή η εκπαίδευση είχε εφαρμογή και στον άνθρωπο. Πιο συγκεκριμένα αποδείχθηκε ό,τι άνθρωποι οι οποίοι έπασχαν από επιληψία και είχαν εκπαιδευθεί στην αύξηση των SMR κυμάτων παρουσίαζαν λιγότερες επιληπτικές κρίσεις. Επίσης, πολλοί επιληπτικοί οι οποίοι ήταν υπερκινητικοί και ανήσυχοι είχαν μία εμφανέστατη βελτίωση στα συγκεκριμένα συμπτώματα. Ο Dr. Joe Lubar εφήρμοσε την SMR εκπαίδευση σε παιδιά με υπερκινητικά συμπτώματα έχοντας καταπληκτικά αποτελέσματα. Έκτοτε έχουν διεξαχθεί πολλές έρευνες στις οποίες οι ερευνητές έχουν επεκτείνει τη χρήση της Νευροανάδρασης σε πολλές εγκεφαλικές δυσλειτουργίες, και προσπαθούν να ανακαλύψουν και νέα πεδία εφαρμογής της.